Authors Guideline
رێنامیییەكان بۆ باڵوكردنەوەی توێژینەوە لە "گۆڤاری کوردستانیی بۆ لێکۆڵیینەوەی سرتاتییجیی"
یەکەم: رێنامییە سەرەکییەکان:
.١ رێنامییەکان بۆ توێژیینەوە نووسین
توێژیینەوە نووسین بەشدارییکردنی توێژەرە لە بەرهەمهێنانی مەعریفەدا و بەرپرسیارێتیی زانستیی ئەگرێتە ئەستۆ. دیارە،
پێوەری توێژیینەوە نووسین وەک بونیاد )سرتاکچەر( و پێکهاتەکانی، کۆکبوونێک هەیە لەسەریان، بەاڵم جیاوازییەکی کەم هەیە
لە شێوازی خستنەڕوودا بۆ پسپۆڕییە جیاوازەکان، یان بۆ جۆری توێژیینەوەکە بەوەی وەسفیی، یان کرداریی، یان پێداچوونەوەی
وێژەیی بێت.
بەرپرسیارێتیی سەرەکیی لە بڕیارداندا دەربارەی توێژیینەوە نووسین ئ ەکەوێتە ئەستۆی ئەو توێژەرانەی، کە خاوەندارێتیی
توێژیینەوەکەیان لە ئەستۆیە. توێژەران ئەبێت دەستڕەنگیین بن لەناو پسپۆڕییە وردەکەی خۆیاندا و، ئەبێت هەمیشە پابەندبن
بە جێبەجێکردنی هەر داواکارییەک، کە گۆڤارەکان وەک رێنامیی باڵوکردنەوە لە توێژەرانی داوا ئەکەن.
.٢ دانەرانی توێژیینەوە:
هەر کەسێک، کە ناوی هاتبێت وەک دانەر یان دانەرانی توێژیینەوەیەک، ئەبێت پەسەندی دوا ڤێرژنی توێژیینەوەکە بکات و،
بەرپرسیارێتیی هەڵبگرێت لە ئاگاداربوونی لە ناوەرۆک و هێندی بەشدارییبوونی لەو توێژیینەوەیەدا.
-ئەبێت لە کۆتایی توێژیینەوەدا، بەشی "پێزانیین" هەبێت بۆ ناوبردنی هەموو ئەو کەس و الیەن و دەستگایانەی کە
بەشدارییانکردووە لەو توێژیینەوەیەدا، وەک کۆمەکی دارایی، هاوکاریی زانستیی و چاپەمەنیی و کۆمپیوتەریی و هەرجۆرە
پشتییوانییەک، کە دەستیان هەبووە تیایدا. )ئەم پێزانیینە ئەندامانی گۆڤارەکە ناگرێتەوە(.
-ئەگەر توێژیینەوەکە یەک کەس بەجێی هێنابوو، ئەوا ئەو کەسە تەنها خاوەن و دانەری توێژیینەوەکەیە، کە بە هەموو کاری
توێژیینەوەکە هەستاوە. بەاڵم ئەگەر لە یەک کەس زیاتر ناوی هاتبێت لە لیستی دانەرانی توێژیینەوەکە، بە پێی پێوەرە زانستیی
و نێودەوڵەتییەکان، سەرۆک تییم Leader Team ر ی یزبەندی ی دانەرەکان دیاری ئەکات، ئەویش بەپێی ئاستی بەشدارییان لە
توێژینەوەکە و نووسینەکەدا.
-لە گۆڤاری کوردستانیی بۆ لێکۆڵیینەوەی سرتاتییجیی مەرجی هەبوونی توێژەر لە کۆدانەران )author-co)دا، ئەوەیە، کە
دانەری بەشدار ئەبێت لە کۆی پرۆسەی بەجێهێنانی توێژیینەوەکە بەشداریی بکات، هەر لە کۆکردنەوەی داتا و سەرچاوە و
شیکارییکردن و لێکدانەوە و هەموو بەشەکانی توێژیینەوەکە بە پێی رێککەوتنی دانەران و، دواجار بڕیار الی دەستەی
نووسەرانی گۆڤارە بە پەسەندکردنی هێند و قەبارەی ئەو بەشدارییکردنە و، نابێت بەدەر بێت لە بەشدارییکردنی زانستیی
توێژیینەوەکە. هەر کەسێکی تری بەشداربوو لە توێژیینەوەکەدا، کە مەرجەکانی دانەری بەشدار نایانگرێتەوە، ئەوا لە بەشی
"پێزانیین" ناو و نازناوی زانستیی و شوێنی کارکردن و کورتەیەک لە بەشدارییەکەی ئ ەنوورسێت.
-گۆڤاری کوردستانیی بۆ لێکۆڵیینەوەی سرتاتییجیی مکووڕە لەسەر خاوەندارێتیی توێژیینەوەی زانستیی، کە قۆرخ نەکرێت بۆ
مەبەستی کەسیی و خوێشایەتیی لە تێهەڵکیشکردنی کەسانێک کە بەشدارییان لە توێژیینەوەکەدا نییە، کە وەک نەریتێکی
گەندەڵیی زانستیی گیراوەتەبەر و خاوەنە راستەقیینەکان دیارنین. بۆیە، گۆڤاری کوردستانیی لە زۆربەی بارەکاندا، تەنها دوو
دانەر پەسەند ئەکات بۆ هەر توێژیینەوەیەک و، ئەگەر توێژیینەوەیەک پسپۆڕییەکی تری پێویست بێت جیا لە بابەتی
توێژییەنەوەکە، یان جیاواز لە پسپۆڕیی دانەر یان دوو دانەرەکەی تر، ئەوا ئەکرێت دانەری سێیەم زیادبکرێت دوای
پەسەندکردنی دەستەی نووسەرانی گۆڤار.
- دیسانەوە بۆ رێگرتن لە کاری ساختەکاریی، گۆڤاری کوردستانیی ئەو توێژیینەوانە پەسەند ناکات، کە پسپۆڕییەکەی جیاوازە لە
پسپۆڕیی توێژەرەکان و بە تایبەتی دانەری یەکەم.
یەکەم: رێنامییە سەرەکییەکان:
.١ رێنامییەکان بۆ توێژیینەوە نووسین
توێژیینەوە نووسین بەشدارییکردنی توێژەرە لە بەرهەمهێنانی مەعریفەدا و بەرپرسیارێتیی زانستیی ئەگرێتە ئەستۆ. دیارە،
پێوەری توێژیینەوە نووسین وەک بونیاد )سرتاکچەر( و پێکهاتەکانی، کۆکبوونێک هەیە لەسەریان، بەاڵم جیاوازییەکی کەم هەیە
لە شێوازی خستنەڕوودا بۆ پسپۆڕییە جیاوازەکان، یان بۆ جۆری توێژیینەوەکە بەوەی وەسفیی، یان کرداریی، یان پێداچوونەوەی
وێژەیی بێت.
بەرپرسیارێتیی سەرەکیی لە بڕیارداندا دەربارەی توێژیینەوە نووسین ئ ەکەوێتە ئەستۆی ئەو توێژەرانەی، کە خاوەندارێتیی
توێژیینەوەکەیان لە ئەستۆیە. توێژەران ئەبێت دەستڕەنگیین بن لەناو پسپۆڕییە وردەکەی خۆیاندا و، ئەبێت هەمیشە پابەندبن
بە جێبەجێکردنی هەر داواکارییەک، کە گۆڤارەکان وەک رێنامیی باڵوکردنەوە لە توێژەرانی داوا ئەکەن.
.٢ دانەرانی توێژیینەوە:
هەر کەسێک، کە ناوی هاتبێت وەک دانەر یان دانەرانی توێژیینەوەیەک، ئەبێت پەسەندی دوا ڤێرژنی توێژیینەوەکە بکات و،
بەرپرسیارێتیی هەڵبگرێت لە ئاگاداربوونی لە ناوەرۆک و هێندی بەشدارییبوونی لەو توێژیینەوەیەدا.
-ئەبێت لە کۆتایی توێژیینەوەدا، بەشی "پێزانیین" هەبێت بۆ ناوبردنی هەموو ئەو کەس و الیەن و دەستگایانەی کە
بەشدارییانکردووە لەو توێژیینەوەیەدا، وەک کۆمەکی دارایی، هاوکاریی زانستیی و چاپەمەنیی و کۆمپیوتەریی و هەرجۆرە
پشتییوانییەک، کە دەستیان هەبووە تیایدا. )ئەم پێزانیینە ئەندامانی گۆڤارەکە ناگرێتەوە(.
-ئەگەر توێژیینەوەکە یەک کەس بەجێی هێنابوو، ئەوا ئەو کەسە تەنها خاوەن و دانەری توێژیینەوەکەیە، کە بە هەموو کاری
توێژیینەوەکە هەستاوە. بەاڵم ئەگەر لە یەک کەس زیاتر ناوی هاتبێت لە لیستی دانەرانی توێژیینەوەکە، بە پێی پێوەرە زانستیی
و نێودەوڵەتییەکان، سەرۆک تییم Leader Team ر ی یزبەندی ی دانەرەکان دیاری ئەکات، ئەویش بەپێی ئاستی بەشدارییان لە
توێژینەوەکە و نووسینەکەدا.
-لە گۆڤاری کوردستانیی بۆ لێکۆڵیینەوەی سرتاتییجیی مەرجی هەبوونی توێژەر لە کۆدانەران )author-co)دا، ئەوەیە، کە
دانەری بەشدار ئەبێت لە کۆی پرۆسەی بەجێهێنانی توێژیینەوەکە بەشداریی بکات، هەر لە کۆکردنەوەی داتا و سەرچاوە و
شیکارییکردن و لێکدانەوە و هەموو بەشەکانی توێژیینەوەکە بە پێی رێککەوتنی دانەران و، دواجار بڕیار الی دەستەی
نووسەرانی گۆڤارە بە پەسەندکردنی هێند و قەبارەی ئەو بەشدارییکردنە و، نابێت بەدەر بێت لە بەشدارییکردنی زانستیی
توێژیینەوەکە. هەر کەسێکی تری بەشداربوو لە توێژیینەوەکەدا، کە مەرجەکانی دانەری بەشدار نایانگرێتەوە، ئەوا لە بەشی
"پێزانیین" ناو و نازناوی زانستیی و شوێنی کارکردن و کورتەیەک لە بەشدارییەکەی ئ ەنوورسێت.
-گۆڤاری کوردستانیی بۆ لێکۆڵیینەوەی سرتاتییجیی مکووڕە لەسەر خاوەندارێتیی توێژیینەوەی زانستیی، کە قۆرخ نەکرێت بۆ
مەبەستی کەسیی و خوێشایەتیی لە تێهەڵکیشکردنی کەسانێک کە بەشدارییان لە توێژیینەوەکەدا نییە، کە وەک نەریتێکی
گەندەڵیی زانستیی گیراوەتەبەر و خاوەنە راستەقیینەکان دیارنین. بۆیە، گۆڤاری کوردستانیی لە زۆربەی بارەکاندا، تەنها دوو
دانەر پەسەند ئەکات بۆ هەر توێژیینەوەیەک و، ئەگەر توێژیینەوەیەک پسپۆڕییەکی تری پێویست بێت جیا لە بابەتی
توێژییەنەوەکە، یان جیاواز لە پسپۆڕیی دانەر یان دوو دانەرەکەی تر، ئەوا ئەکرێت دانەری سێیەم زیادبکرێت دوای
پەسەندکردنی دەستەی نووسەرانی گۆڤار.
- دیسانەوە بۆ رێگرتن لە کاری ساختەکاریی، گۆڤاری کوردستانیی ئەو توێژیینەوانە پەسەند ناکات، کە پسپۆڕییەکەی جیاوازە لە
پسپۆڕیی توێژەرەکان و بە تایبەتی دانەری یەکەم.
دووەم: رێنووماییەکانی نووسین و پێشکەشکردن و باڵوکردنەوە
پێشکەشکردنی توێژیینەوەکان, لە رێگەی سایتی دەستەی کوردستانیی بۆ دیراساتی سرتاتیجیی و توێژیینەوەی زانستیی ئەبێت.
پێویستە توێژەر رەچاوی ئەم مەرج و رێنامییانە بکات لە نووسین و پێشکەشکردن )باربۆکردنی ئەلیکرتۆنیی( توێژیینەوەکەدا:
.١ ژمارەی الپەرەی توێژینەوە پێویستە لە )٢٥( الپەڕە تێپەڕ نەكات.
٢ . توێژیینەوەکە پێکدێت لە:
- ناونیشانی توێژینەوەکە
- ناوی توێژەر یان توێژەرەکان ) نازناوی زانستیی, بەشی زانستیی و کۆلێژ و زانکۆ و واڵت و
ئیمەیڵ(
-پوختە
پوختە دەقێکی سەربەخۆی کورتە بۆ کارێکی گەورەتری وەک توێژیینەوە بە منوونە. هەمیشە لە سەرەتای توێژیینەوەکە دائەنرێت
راستەوخۆ لە دوای ناونیشانی توێژیینەوەکە و دانەر یان دانەرانی توێژیینەوەکە. ئەم کورتە نووسینە رێنیشاندەرێکی گرنگە و چەند
مەبەستێک ئەگەیەنێت، لەوانە: بەردەستکردنی خاڵە سەرەکییەکانی توێژیینەوە و، لێرەوە رێگە بە خوێنەران ئەدات هەتا بڕیاربدەن
بۆ خوێندنەوەی سەرتاپای توێژژینەوەکە و تەرخانکردنی کاتی پێویست بۆی. خوێنەران ئامادەساز ئەکات بۆ بەدواداچوونی زانیاریی و
شیکردنەوە و مشتومڕی ورد و پسپۆڕانە لە سەرتاپای توێژیینەوەکەدا.
ئەوە زانراوە کە یەکێک لەو شتانەی کە بزوێنەری گەڕان لە ئۆنالین بەکاری ئەهێنێت بۆ دۆزیینەوەی بابەتێک یان توێژیینەوەیەک
بریتییە لە "پوختە"، بۆیە ناوەرۆک و زاراوە و وشەکانی ناو پوختە گرنگییەکەی ئەوەیە؛ کە دەبن بە رێنام بۆ دۆزیینەوەی
توێژیینەوەکە بە دیاریکراویی.
بە شێوەیەکی گشتیی، پوختە ئەم زانیارییانەی تێدایە ) ٤-٢ دێڕ بۆ هەر پێکهاتەیەک(:
.١ پاشخانێک بۆ تو ێژی نەو ەکەت؛ بریتییە لە ناساندنی توێژیینەوەکە کە لەسەر چ بابەتێک یان کێشەیەکە؟ خستنەڕووی پرسیار و
ئەگەر و گریامنەکان لەسەر ئەو بابەتەی کە مایەی بایەخی توێژیینەوەکەیە.
.٣ ناوبردنی میتۆدی توێژیینەوە یان ئەو رێگەزانستییەی کە بەکارهێرناوە و متامنەی کراوەتەسەر، منوونە پشکنیینەکان )سامپڵ( و
هێند یان قەبارەیان. هەروەها سەرچاوە و داتا بەردەستەکان لەکوێوە هاتوون، یان چەندن، یان چۆن بەدەستهاتوون؟
.٤دەرئەنجامەکان، بە کورتیی و بە بەڵگەوە )وەک ئەنجامە ژمێرەیی و ئامارییەکان و، راپرسییەکان(.
.٥لێکەوتەکانی ئەو دەرئەنجامانە چیی ئەبن لە کاتی بەکارهێنانیان لە الیەن الیەنە پێوەندییدارەکانەوە، یان سنووری ئەو
دەرئەنجامانە چیین کە ئەبێت رەچاوبکرێن لەکاتی توێژیینەوەی زیاتر لەو بوارە یان بەکارهێنانی ئەو رێسایانەی کە لێوەی
پێکهێرناون.
.٦ لە پوختەدا ئاماژە بە سەرچاوە و ناوی هییچ کەسێک نادرێت.
.٧ بە یەک دەستەواژە )پەرەگراف( دەنوورسێت و، بە شێوەی نادیار نەک بەکارهێنای راناوی )من، ئێمە، ئەو، ئەوان هتد( و، فرمانی
رابردوو بەکاردێت لە خستنەڕووی کارە پێشووەکان و فرمانی رانەبردوو بۆ نووسینی توێژیینەوەکە.
.٨ قەبارەی پوختە لە نزیکەی ٢٥٠ وشەدا دەنوورسێت.
-کلییلەوشەکان
-ئەو وشانەن یان زاراوانەن، کە رێنوێنی توێژیینەوەکە ئەکەن بۆ خوێنەران لەرێی بزوێنەرە گەڕانە ئینتەرنێتەکانەوە وەک گۆگڵ
سکۆڵەر بە منوونە. ئەم وشانە مسۆگەریی زۆرتریین سایتەیشن ئەکەن بۆ توێژیینەوەکە لە خێراترین کاتدا. دیارە، توێژەر ئەبێت شارەزایی لە دانانی ئەو وشانە پەیدابکات کە ئ ەی انکات بە کلییلەوشە و، باشرتە ئەوانەبن کە خوێنەر زووتر بە خەیاڵیدا دێن بۆ
گەڕان.
-ئەم وشانە کورتن و تاک بن باشرتە، بەاڵم ئەگەر هاوچەشنیی یان چەندین ج ارە درووستبکات، باشرت وەهایە کە ئاوێتە بکرێن،
یان لە یەک وشە زیاتر بن بۆ پێدانی تایبەمتەندێتیی زیاتر، کە مسۆگەربێت لە هەاڵوردندا بۆ گەڕان. هەروەها گرنگە ئەو وشانە
لە بابەتی توێژیینەوەکەوە نزییک بن، بەمنوونە: ئەگەر بابەتەکە کۆمەاڵیەتیی بوو ئەوا وشەکان هەڵگری جۆری کۆمەڵگە،
کێشەی کۆمەڵگە، رەهەندی کۆمەڵگە، بەهای تایبەتی کۆمەڵگە، دەردی کۆمەڵگە، زاناکان، بیردۆزەکان، هتد..
-کلییلەکان لە نێوان ٧-٤ وشەدا گونجاون.
-پێشەکیی
پێشەکیی هەلێکی گرنگە بۆ کردنەوەی دەرگا بە رووی توێژیینەوەکە و رشۆڤە و دەرئەنجامەکانیدا. پێشەکیی بریتیی نییە لە
قسەی گشتیی و سەرپێی و خوێنەری پێ دەستخەڕۆ بکرێت و، دووبارە و چەندجارەی جووینەوەی قسەوباسی ناو کتێبە
بەردەستەکان بن، بەڵکو توانای مەعریفیی و لۆجیکیی توێژەرە لە گەیاندنی تێزەکان و جێگییرکردنی بابەتەکەی لە زیهنی
خوێنەر و، هەوڵێکە بۆ بەسەرچاوەکردنی توێژیینەوەکەی بۆ ئەو بوارەی تیایدا نووسییویەتی. لێرەوە، توێژەر بە هەندێک
زانیاریی پشتڕاستکراو و فاکت بە سەرچاوەوە باسەکەی ئەکات ەوە ، پاشان دەستئەکات بە راکێشانی خوێنەر بۆ مەبەستی
سەرەکیی توێژیینەوەکە ی.
پێشەکیی دەقێکی سەربەخۆیە لە پوختە و دەرئەنجام و بە داڕشتنێکی زمانەوانیی جیاواز تر نوورساوە، ئەگەرچیی ئەو
زانیارییانەش کە باس ئەکرێن هاوبەش بن لە گەڵیان.
ئەکرێت پێکهاتەکانی پێشەکیی ئەمانە بن:
-١ ناساندنی بابەتی توێژیینەوەکە:
یەکەم هەنگاوی توێژەر لە پێشەکیی دا، ناساندنی توێژیینەوەکەیە بە مەبەستی ئاشناکردن و رێنوێنییکردنی خوێنەر بۆ ناو
جەرگەی بابەتەکە. پاشان هەوڵبدات بۆ قایلکردنی بەوەی کە بابەتەکەی گرنگە و بایەخی بەرچاوی هەیە لە کاتی ئێستادا و،
لێکەوتەکان دەستنیشان بکات کە توانای گۆڕانکاریی هەیە لە بوارەکەدا.
-٢پاشخانێکی ورد و تۆکمەی بابەتەکە باس ئەکرێت کە پێوەندییەکی راستەوخۆی بە بابەتی توێژیینەوەکەوە هەبێت،
بەجۆرێک کە سەرچاوە بن بۆ پرسیار و گریامنە و ئەگەرەکانی توێژیینەوەکە. واتا، ئەبێت ئەو سەرچاوانە بەشێکی ئەو کێشە
یان ئاڵۆزیی یان رێگەچارە باوەکان یان شکستێک لەخۆبگرن کە توێژەر بیانکات بە بنەما بۆ پێویستبوونی ئەو توێژیینەوەیە.
هەر لە پێشەکییدایە کە پێداچوونەوە ئەکرێت بەو ئیشە پێشووانەدا و ئەخرێنە بازنەکانی گومان و کەموکووڕیی و
رەتکردنەوەوە، یاخود سەرنانێکی )ئیزافە( تر دەبن بۆ ئەو کۆششانەی کە کراون و ئەبێت بە فراوانرتکردن و گەشەپ ێدانێکی
سەردەمییانە.
.٣ پرسیار و گریامنە و ئەگەرەکان بە روونی باس ئەکرێن لە مشتومڕێکی زانستییانە و لۆجیکییانەدا، کە ئیش لەسەر ئەو بۆشایی
و ناوەاڵمانە بکرێت کە توێژیینەوە پێشووەکان جێیان هێشتووە. یان کەمرت بەالیدا چوون، یان سنوورێک هەیە لە کارەکانیاندا.
.٤چوونە ناو وردەکاریی و تایبەمتەندێتییەکانی توێژیینەوەکەوە کە لە ئارادیە لە الیەن توێژەرەوە. لێرەوە، ئامانج و فاکتەرەکانی
توێژیینەوەکە باس ئەکرێن. ئەم هەنگاوە بە پێی جۆری توێژیینەوەکە ئەگۆڕێت، ئایا توێژیینەوەیەکی وەسفییە و گریامنە و
تێزی راستەوخۆ دەسەملێنێت یان پێداچوونەوەی وێژەییە و بەرواردکاریی و پۆلێنکاریی بابەتەکان و هەڵکۆڵیینی چەمک و
مەعریفەیە و زیاتر لەوەش بۆشایی و بابەت و پرسە جێهێڵڕاوەکان دەستنیشان ئەکات، یان ئەزموونکاریی و تاقییگەیی و
رووپێوییە و بەدوای وەاڵمی پرسیارەکاندا سۆراخ ئەکات. ئەوە گرنگە بزانرێت کە توێژەر لە درێژەدان و مشتومڕ خۆی بەدوور
ئەگرێت و پێش بەشە کرۆکەکانی توێژیینەوەکە ناکەوێت لە هەڵامڵیین یان راشکاویی تێز یان دەرئەنجامەکانیدا.
.٥ نەخشەسازیی توێژیینەوەکە:
پێشکەشکردنی توێژیینەوەکان, لە رێگەی سایتی دەستەی کوردستانیی بۆ دیراساتی سرتاتیجیی و توێژیینەوەی زانستیی ئەبێت.
پێویستە توێژەر رەچاوی ئەم مەرج و رێنامییانە بکات لە نووسین و پێشکەشکردن )باربۆکردنی ئەلیکرتۆنیی( توێژیینەوەکەدا:
.١ ژمارەی الپەرەی توێژینەوە پێویستە لە )٢٥( الپەڕە تێپەڕ نەكات.
٢ . توێژیینەوەکە پێکدێت لە:
- ناونیشانی توێژینەوەکە
- ناوی توێژەر یان توێژەرەکان ) نازناوی زانستیی, بەشی زانستیی و کۆلێژ و زانکۆ و واڵت و
ئیمەیڵ(
-پوختە
پوختە دەقێکی سەربەخۆی کورتە بۆ کارێکی گەورەتری وەک توێژیینەوە بە منوونە. هەمیشە لە سەرەتای توێژیینەوەکە دائەنرێت
راستەوخۆ لە دوای ناونیشانی توێژیینەوەکە و دانەر یان دانەرانی توێژیینەوەکە. ئەم کورتە نووسینە رێنیشاندەرێکی گرنگە و چەند
مەبەستێک ئەگەیەنێت، لەوانە: بەردەستکردنی خاڵە سەرەکییەکانی توێژیینەوە و، لێرەوە رێگە بە خوێنەران ئەدات هەتا بڕیاربدەن
بۆ خوێندنەوەی سەرتاپای توێژژینەوەکە و تەرخانکردنی کاتی پێویست بۆی. خوێنەران ئامادەساز ئەکات بۆ بەدواداچوونی زانیاریی و
شیکردنەوە و مشتومڕی ورد و پسپۆڕانە لە سەرتاپای توێژیینەوەکەدا.
ئەوە زانراوە کە یەکێک لەو شتانەی کە بزوێنەری گەڕان لە ئۆنالین بەکاری ئەهێنێت بۆ دۆزیینەوەی بابەتێک یان توێژیینەوەیەک
بریتییە لە "پوختە"، بۆیە ناوەرۆک و زاراوە و وشەکانی ناو پوختە گرنگییەکەی ئەوەیە؛ کە دەبن بە رێنام بۆ دۆزیینەوەی
توێژیینەوەکە بە دیاریکراویی.
بە شێوەیەکی گشتیی، پوختە ئەم زانیارییانەی تێدایە ) ٤-٢ دێڕ بۆ هەر پێکهاتەیەک(:
.١ پاشخانێک بۆ تو ێژی نەو ەکەت؛ بریتییە لە ناساندنی توێژیینەوەکە کە لەسەر چ بابەتێک یان کێشەیەکە؟ خستنەڕووی پرسیار و
ئەگەر و گریامنەکان لەسەر ئەو بابەتەی کە مایەی بایەخی توێژیینەوەکەیە.
.٣ ناوبردنی میتۆدی توێژیینەوە یان ئەو رێگەزانستییەی کە بەکارهێرناوە و متامنەی کراوەتەسەر، منوونە پشکنیینەکان )سامپڵ( و
هێند یان قەبارەیان. هەروەها سەرچاوە و داتا بەردەستەکان لەکوێوە هاتوون، یان چەندن، یان چۆن بەدەستهاتوون؟
.٤دەرئەنجامەکان، بە کورتیی و بە بەڵگەوە )وەک ئەنجامە ژمێرەیی و ئامارییەکان و، راپرسییەکان(.
.٥لێکەوتەکانی ئەو دەرئەنجامانە چیی ئەبن لە کاتی بەکارهێنانیان لە الیەن الیەنە پێوەندییدارەکانەوە، یان سنووری ئەو
دەرئەنجامانە چیین کە ئەبێت رەچاوبکرێن لەکاتی توێژیینەوەی زیاتر لەو بوارە یان بەکارهێنانی ئەو رێسایانەی کە لێوەی
پێکهێرناون.
.٦ لە پوختەدا ئاماژە بە سەرچاوە و ناوی هییچ کەسێک نادرێت.
.٧ بە یەک دەستەواژە )پەرەگراف( دەنوورسێت و، بە شێوەی نادیار نەک بەکارهێنای راناوی )من، ئێمە، ئەو، ئەوان هتد( و، فرمانی
رابردوو بەکاردێت لە خستنەڕووی کارە پێشووەکان و فرمانی رانەبردوو بۆ نووسینی توێژیینەوەکە.
.٨ قەبارەی پوختە لە نزیکەی ٢٥٠ وشەدا دەنوورسێت.
-کلییلەوشەکان
-ئەو وشانەن یان زاراوانەن، کە رێنوێنی توێژیینەوەکە ئەکەن بۆ خوێنەران لەرێی بزوێنەرە گەڕانە ئینتەرنێتەکانەوە وەک گۆگڵ
سکۆڵەر بە منوونە. ئەم وشانە مسۆگەریی زۆرتریین سایتەیشن ئەکەن بۆ توێژیینەوەکە لە خێراترین کاتدا. دیارە، توێژەر ئەبێت شارەزایی لە دانانی ئەو وشانە پەیدابکات کە ئ ەی انکات بە کلییلەوشە و، باشرتە ئەوانەبن کە خوێنەر زووتر بە خەیاڵیدا دێن بۆ
گەڕان.
-ئەم وشانە کورتن و تاک بن باشرتە، بەاڵم ئەگەر هاوچەشنیی یان چەندین ج ارە درووستبکات، باشرت وەهایە کە ئاوێتە بکرێن،
یان لە یەک وشە زیاتر بن بۆ پێدانی تایبەمتەندێتیی زیاتر، کە مسۆگەربێت لە هەاڵوردندا بۆ گەڕان. هەروەها گرنگە ئەو وشانە
لە بابەتی توێژیینەوەکەوە نزییک بن، بەمنوونە: ئەگەر بابەتەکە کۆمەاڵیەتیی بوو ئەوا وشەکان هەڵگری جۆری کۆمەڵگە،
کێشەی کۆمەڵگە، رەهەندی کۆمەڵگە، بەهای تایبەتی کۆمەڵگە، دەردی کۆمەڵگە، زاناکان، بیردۆزەکان، هتد..
-کلییلەکان لە نێوان ٧-٤ وشەدا گونجاون.
-پێشەکیی
پێشەکیی هەلێکی گرنگە بۆ کردنەوەی دەرگا بە رووی توێژیینەوەکە و رشۆڤە و دەرئەنجامەکانیدا. پێشەکیی بریتیی نییە لە
قسەی گشتیی و سەرپێی و خوێنەری پێ دەستخەڕۆ بکرێت و، دووبارە و چەندجارەی جووینەوەی قسەوباسی ناو کتێبە
بەردەستەکان بن، بەڵکو توانای مەعریفیی و لۆجیکیی توێژەرە لە گەیاندنی تێزەکان و جێگییرکردنی بابەتەکەی لە زیهنی
خوێنەر و، هەوڵێکە بۆ بەسەرچاوەکردنی توێژیینەوەکەی بۆ ئەو بوارەی تیایدا نووسییویەتی. لێرەوە، توێژەر بە هەندێک
زانیاریی پشتڕاستکراو و فاکت بە سەرچاوەوە باسەکەی ئەکات ەوە ، پاشان دەستئەکات بە راکێشانی خوێنەر بۆ مەبەستی
سەرەکیی توێژیینەوەکە ی.
پێشەکیی دەقێکی سەربەخۆیە لە پوختە و دەرئەنجام و بە داڕشتنێکی زمانەوانیی جیاواز تر نوورساوە، ئەگەرچیی ئەو
زانیارییانەش کە باس ئەکرێن هاوبەش بن لە گەڵیان.
ئەکرێت پێکهاتەکانی پێشەکیی ئەمانە بن:
-١ ناساندنی بابەتی توێژیینەوەکە:
یەکەم هەنگاوی توێژەر لە پێشەکیی دا، ناساندنی توێژیینەوەکەیە بە مەبەستی ئاشناکردن و رێنوێنییکردنی خوێنەر بۆ ناو
جەرگەی بابەتەکە. پاشان هەوڵبدات بۆ قایلکردنی بەوەی کە بابەتەکەی گرنگە و بایەخی بەرچاوی هەیە لە کاتی ئێستادا و،
لێکەوتەکان دەستنیشان بکات کە توانای گۆڕانکاریی هەیە لە بوارەکەدا.
-٢پاشخانێکی ورد و تۆکمەی بابەتەکە باس ئەکرێت کە پێوەندییەکی راستەوخۆی بە بابەتی توێژیینەوەکەوە هەبێت،
بەجۆرێک کە سەرچاوە بن بۆ پرسیار و گریامنە و ئەگەرەکانی توێژیینەوەکە. واتا، ئەبێت ئەو سەرچاوانە بەشێکی ئەو کێشە
یان ئاڵۆزیی یان رێگەچارە باوەکان یان شکستێک لەخۆبگرن کە توێژەر بیانکات بە بنەما بۆ پێویستبوونی ئەو توێژیینەوەیە.
هەر لە پێشەکییدایە کە پێداچوونەوە ئەکرێت بەو ئیشە پێشووانەدا و ئەخرێنە بازنەکانی گومان و کەموکووڕیی و
رەتکردنەوەوە، یاخود سەرنانێکی )ئیزافە( تر دەبن بۆ ئەو کۆششانەی کە کراون و ئەبێت بە فراوانرتکردن و گەشەپ ێدانێکی
سەردەمییانە.
.٣ پرسیار و گریامنە و ئەگەرەکان بە روونی باس ئەکرێن لە مشتومڕێکی زانستییانە و لۆجیکییانەدا، کە ئیش لەسەر ئەو بۆشایی
و ناوەاڵمانە بکرێت کە توێژیینەوە پێشووەکان جێیان هێشتووە. یان کەمرت بەالیدا چوون، یان سنوورێک هەیە لە کارەکانیاندا.
.٤چوونە ناو وردەکاریی و تایبەمتەندێتییەکانی توێژیینەوەکەوە کە لە ئارادیە لە الیەن توێژەرەوە. لێرەوە، ئامانج و فاکتەرەکانی
توێژیینەوەکە باس ئەکرێن. ئەم هەنگاوە بە پێی جۆری توێژیینەوەکە ئەگۆڕێت، ئایا توێژیینەوەیەکی وەسفییە و گریامنە و
تێزی راستەوخۆ دەسەملێنێت یان پێداچوونەوەی وێژەییە و بەرواردکاریی و پۆلێنکاریی بابەتەکان و هەڵکۆڵیینی چەمک و
مەعریفەیە و زیاتر لەوەش بۆشایی و بابەت و پرسە جێهێڵڕاوەکان دەستنیشان ئەکات، یان ئەزموونکاریی و تاقییگەیی و
رووپێوییە و بەدوای وەاڵمی پرسیارەکاندا سۆراخ ئەکات. ئەوە گرنگە بزانرێت کە توێژەر لە درێژەدان و مشتومڕ خۆی بەدوور
ئەگرێت و پێش بەشە کرۆکەکانی توێژیینەوەکە ناکەوێت لە هەڵامڵیین یان راشکاویی تێز یان دەرئەنجامەکانیدا.
.٥ نەخشەسازیی توێژیینەوەکە:
پێش دوایین بەشی توێژیینەوەکە تەرخان ئەکرێت بۆ باسکر دنێکی کورت بۆ بەشەکانی توێژیینەوەکە لە دوای پێشەکییەوە
)باسی پوختە و کلییلەوشە و پێشەکیی ناکرێتەوە(. ئەمەش بۆ ئاگادارکردنی خوێنەر لە بەشەکانی تر، وەک بەشی دووەم؛
ت ێوریینامە، بەشی سێیەم: بەشی کرداریی، بەشی چوارەم شییکردنەوە و رشۆڤەکان و، دوا بەشیش بۆ دەرئەنجام و پێشنیاز و
راسپاردەکان. زۆرترینی توێژەران پێشنیاز و راسپاردەکان تێکەڵ ئەکەن هەرچەندە بەجیاش ئ ەینووسن! پێشنیانزەکان ئەوەیە کە
چیی بکرێت بۆ پڕکردنەوەی کەموکووڕییەکان و نەهێشتنی کۆسپ و تەگەرەکان و شتی تریش، بەاڵم راسپاردەکان بۆ قسەکردنە
لەسەر لێکەوتەی ئەنجامەکانی توێژیینەوەکە و سنوو ر ی جێبەجێکردن و کاریگەرییەکانی بەهەر بار ێ كدا کە مەبەستە الیەنی
پێوەندییدار لە بەکارهێنانیدا هۆشیار بیت.
.٦ کۆتاییهێنان بە پێشەکیی: زۆر بە کورتیی بنوورسێت، ئایا لێکۆڵیینەوە پێشووەکان لە چ ئاستێکدا وەستاون، یان دوا شت کە پێی
گەیشتوون چییە؟ یاخود ئێستا ئیش بە چیی ئەکرێت لەو بوارەدا کە مایەی پێداچوونەوە، یان رەتکردنەوە بێت؟ ئایا توێژەر
بابەتێکی نو ێ تاقیی ئەکاتەو ە؟ بۆ چی ئەو بابەتە شایەنی تاقییکردنە و ەیە؟ ئایا توێژەر بۆ شاییە ک پڕ ئەکاتەو ە، کە لە تو ێژی نەو ەکانی
پێشوو دا جێامبێت؟ ئایا بەکارهێنانی شێواز ی نو ێ لە ئارادایە بۆ سەیرکردنی بیر ۆ کەکان یان بۆ شییکردنەوەی داتای بەدەستهاتووی
نوێ؟ ئایا هییچ چار ەسەر کردنێکی نوێی دییوەتەوە بۆ هەر ناکۆ کبوونێک لە نێو وێژەی بوار ەکەدا؟ ئا لەمجۆرە رەهەندانەی مەبەستی
توێژیینەوەنووسین ئەکرێت باس بکرێن .
.٧ پێناسەی چەمک و زاراوەکان:
رەنگە چەمک و زاراوەیک لە توێژیینەوەکەدا بەکارهێرنابن نوێ بن، یان باو و بیسرتاو بن بەاڵم روونکردنەوەی زیاتریان بوێت
بۆ خوێنەران، بەوەی کە هەندێک تایبەمتەندیی و سنووری جیاوازتریان هەیە و خوێنەری لێ ئاگادار ئەکەن کە چۆن چۆنیی و
بۆچیی وەها بەکارهێرناون لە توێژیینەوەکەدا.
- دەقی توێژیینەوەکە
- ئەنجام و پێشنیازەکان
- پوختە و کلییلە وشەکان, بە دوو زمانی تری جیاواز لە زمانی توێژینەوەكە ئ ەنوورسێ ن و لە کۆتایی توێژیینەوەکەوە دادهنرێ ن,
لهپێش سەرچاوەکانی توێژینهوهكه.
- سەرچاوەکان
.٣ تێمپلەیتی نووسین ی توێژیینەوە:
أ- ناونیشانی توێژینەوەكە لەسەرەوەی الپەڕەی یەكەمی توێژینەوەكە, لەناوەڕاست دائەنرێت بە فۆنتی )١٨( و بە بۆڵد
ئەنوورسێت. فۆنتی قەبارەی )١٦( بۆ ناونیشانە الوەكییەكان، و )١٤( بۆ ناوەرۆك و ) ١٢( بۆ لیستی سهرچاوهكان و پەراوێز و
روونکردنەوەکان.
ب- فۆنت بۆ توێژینهوه كوردیی و عەرەبیی و فارسییەکان لە جۆری فۆنتی Arabic Adobe بۆ ناوهڕۆك و بۆ ناونیشانه
الوهكییهكان.
ت- فۆنت بۆ توێژیینەوە ئینگلیزییەکان یان بۆ ئەبسرتاکت نووسین بە زمانی ئینگلییزیی، بە فۆنتی جۆری New Times
Roman ئەبێت، بە قەبارەی )١٦( و بۆڵد بۆ ناونیشانی سەرەكی و قەبارەی )١٤( بۆ ناونیشانە الوەكییەكان و پێوانەی )١٢( بۆ
ناوەڕۆك و قەبارەی )١٠( بۆ لیستی سهرچاوهكان.
پ- ماوەی جێهێڵراوی نێوان دەستەواژەکان )پەرەگرافەکان( لە دەقی نووسینەکە, )١سم( ئەبێت.
ح- ماوەی جێهێڵراوی هەر چوار الی پەڕەکە )سەر و خوار و راست و چەپ( )٢( سم ئەبێت.
)باسی پوختە و کلییلەوشە و پێشەکیی ناکرێتەوە(. ئەمەش بۆ ئاگادارکردنی خوێنەر لە بەشەکانی تر، وەک بەشی دووەم؛
ت ێوریینامە، بەشی سێیەم: بەشی کرداریی، بەشی چوارەم شییکردنەوە و رشۆڤەکان و، دوا بەشیش بۆ دەرئەنجام و پێشنیاز و
راسپاردەکان. زۆرترینی توێژەران پێشنیاز و راسپاردەکان تێکەڵ ئەکەن هەرچەندە بەجیاش ئ ەینووسن! پێشنیانزەکان ئەوەیە کە
چیی بکرێت بۆ پڕکردنەوەی کەموکووڕییەکان و نەهێشتنی کۆسپ و تەگەرەکان و شتی تریش، بەاڵم راسپاردەکان بۆ قسەکردنە
لەسەر لێکەوتەی ئەنجامەکانی توێژیینەوەکە و سنوو ر ی جێبەجێکردن و کاریگەرییەکانی بەهەر بار ێ كدا کە مەبەستە الیەنی
پێوەندییدار لە بەکارهێنانیدا هۆشیار بیت.
.٦ کۆتاییهێنان بە پێشەکیی: زۆر بە کورتیی بنوورسێت، ئایا لێکۆڵیینەوە پێشووەکان لە چ ئاستێکدا وەستاون، یان دوا شت کە پێی
گەیشتوون چییە؟ یاخود ئێستا ئیش بە چیی ئەکرێت لەو بوارەدا کە مایەی پێداچوونەوە، یان رەتکردنەوە بێت؟ ئایا توێژەر
بابەتێکی نو ێ تاقیی ئەکاتەو ە؟ بۆ چی ئەو بابەتە شایەنی تاقییکردنە و ەیە؟ ئایا توێژەر بۆ شاییە ک پڕ ئەکاتەو ە، کە لە تو ێژی نەو ەکانی
پێشوو دا جێامبێت؟ ئایا بەکارهێنانی شێواز ی نو ێ لە ئارادایە بۆ سەیرکردنی بیر ۆ کەکان یان بۆ شییکردنەوەی داتای بەدەستهاتووی
نوێ؟ ئایا هییچ چار ەسەر کردنێکی نوێی دییوەتەوە بۆ هەر ناکۆ کبوونێک لە نێو وێژەی بوار ەکەدا؟ ئا لەمجۆرە رەهەندانەی مەبەستی
توێژیینەوەنووسین ئەکرێت باس بکرێن .
.٧ پێناسەی چەمک و زاراوەکان:
رەنگە چەمک و زاراوەیک لە توێژیینەوەکەدا بەکارهێرنابن نوێ بن، یان باو و بیسرتاو بن بەاڵم روونکردنەوەی زیاتریان بوێت
بۆ خوێنەران، بەوەی کە هەندێک تایبەمتەندیی و سنووری جیاوازتریان هەیە و خوێنەری لێ ئاگادار ئەکەن کە چۆن چۆنیی و
بۆچیی وەها بەکارهێرناون لە توێژیینەوەکەدا.
- دەقی توێژیینەوەکە
- ئەنجام و پێشنیازەکان
- پوختە و کلییلە وشەکان, بە دوو زمانی تری جیاواز لە زمانی توێژینەوەكە ئ ەنوورسێ ن و لە کۆتایی توێژیینەوەکەوە دادهنرێ ن,
لهپێش سەرچاوەکانی توێژینهوهكه.
- سەرچاوەکان
.٣ تێمپلەیتی نووسین ی توێژیینەوە:
أ- ناونیشانی توێژینەوەكە لەسەرەوەی الپەڕەی یەكەمی توێژینەوەكە, لەناوەڕاست دائەنرێت بە فۆنتی )١٨( و بە بۆڵد
ئەنوورسێت. فۆنتی قەبارەی )١٦( بۆ ناونیشانە الوەكییەكان، و )١٤( بۆ ناوەرۆك و ) ١٢( بۆ لیستی سهرچاوهكان و پەراوێز و
روونکردنەوەکان.
ب- فۆنت بۆ توێژینهوه كوردیی و عەرەبیی و فارسییەکان لە جۆری فۆنتی Arabic Adobe بۆ ناوهڕۆك و بۆ ناونیشانه
الوهكییهكان.
ت- فۆنت بۆ توێژیینەوە ئینگلیزییەکان یان بۆ ئەبسرتاکت نووسین بە زمانی ئینگلییزیی، بە فۆنتی جۆری New Times
Roman ئەبێت، بە قەبارەی )١٦( و بۆڵد بۆ ناونیشانی سەرەكی و قەبارەی )١٤( بۆ ناونیشانە الوەكییەكان و پێوانەی )١٢( بۆ
ناوەڕۆك و قەبارەی )١٠( بۆ لیستی سهرچاوهكان.
پ- ماوەی جێهێڵراوی نێوان دەستەواژەکان )پەرەگرافەکان( لە دەقی نووسینەکە, )١سم( ئەبێت.
ح- ماوەی جێهێڵراوی هەر چوار الی پەڕەکە )سەر و خوار و راست و چەپ( )٢( سم ئەبێت.
ناوی توێژەر یان توێژەرەکان بە فۆنتی قەبارە ) ١٤( لە ژێر ناونیشانی سەرەکیی, لە الی راست بۆ توێژیینەوە کوردیی و
عەرەبیی و فارسییەکان و لە الی چەپ بۆ ئینگلییزییەکان. ناونیشان و شوێنی کار )بەش و کۆلێژ و زانکۆ( لەگەڵ ئیمەیڵ لە ژێر
ناوی توێژەردا بە فۆنتی قەبارە ) ١٢( ئەبێت.
-٤پەیڕەوکردنی سیستەمی هارڤارد دەكرێت بۆ نووسینی سەرچاوەکان و هەر سایتەیشنێک کە لە توێژیینەوەکەدا بەکارهاتبێت.
.٥توێژیینەوەکە ئەبێت بە پێی رێنووسی گۆڤاری کوردستانیی بێت کە لە سایتی گۆڤار دانراوە، یان دەتوانرێت داوابکرێت.
.٥ توێژیینەوەکە لە دوو تەرزدا پێشکەشئەکرێت: له یهكهم پێشکەشکردندا, فایلی توێژینهوهكه كه باربۆی )ئەپلۆد( ناو
سیستهم دهكرێت، پێویسته هییچ زانیارییەکی توێژەر یان توێژەرانی لەسەر نەبێت )ناوی توێژ ەرهكان و شوێنی كاركردن و
ئیمهیڵ(، چونکە بەو شێوەیە ئەنێررێن بۆ هەڵسەنگاندن ئەمەش بە مەبەستی رۆشنکاریی )شەفافیەت(ی هەڵسەنگاندنەکە.
تەرزی دووەمیان, توێژیینەوەکە بە هەموو پێکهاتەکانییەوە پێشکەشئەکرێت.
.٦لە میانەی "قۆناغی هەڵسەنگاندن" دا, سەرنج و تێبیینییەکانی هەڵسەنگێنەرەکان لە سایتی گۆڤار و لە خانەی توێژیینەوەکە
)کە تەنها توێژەر ئەتوانێت بە ناوی چوونەژوورەوە یان بەکارهێنەر )Username )و وشەی تێپەڕبوون )Password)ی تایبەت
بە خۆی بچێتە ئەو خانەیەوە( دائەنرێت. ئەمەش, بەمەبەستی ئاگادارکردنەوەی توێژەرە بۆ چاککردن و روونکردنەوە و گۆڕیین
بەپێی داواکاریی هەڵسەنگێنەرەکە و, دووبارە پێشکەشکردنەوەی چاککراوەکان بە مەبەستی پەسەندکردنی لە الیەن
هەڵسەنگێنەرەوە.
.٧ داواکاریی و بڕیاری هەڵسەنگێنەران، بڕیاری کۆتایی نیین بۆ پەسەندکردن، بەڵکو دەستەی گۆڤار یان سکرتێری نووسین بۆی
هەیە، کە داواکاریی تریان هەبێت لەسەر چۆنێتیی و ئاستی نووسینی توێژیینەوەکە، وەک پوختە و سەرچاوە و رێنووس و هەر
کەموکووڕییەکی تر کە بوونی هەبێت. لە بەجێهێنانی ئەم داواکارییانەدا، بۆردی گۆڤار پەسەندکردن ئەدات ە هەر توێژیینەوەیەک
بۆ باڵوکردنەوە.
.٨ لە دوای گەڕانەوەی لە هەڵسەنگاندن, بڕیاری کۆتایی بە پەسەند یان ناپەسەند لە الیەن دەستەی گۆڤارەوە, لە سایتی
گۆڤاری دەستە, لە خانەی تایبەتی توێژیینەوەکە دا ئەنرێت, کە تەنها توێژەر ئەتوانێت بیبینێت )ئەوپەڕی نهێنیی و
تایبەمتەندێتییە( دائەنرێت، یاخود توێژەری سەرەکیی ئاگادار ئەکرێت ەوە لە بڕیاری بۆردی گۆڤار لە رێی ئەو ئیمەیڵەوە کە
توێژیینەوەکەی پێ نێرراوە.
.٩ لە قۆناغی پێشکەشکردن )باربۆکردنی لە سایتی ئەلیکرتۆنیی گۆڤار(, پێویسته راستهوخۆ پارهی باڵوكردنهوه بنێررێت بۆ گۆڤار
بەو ئیمەیڵەی لە سایتی گۆڤاردا دانراوە, بۆ چۆنیەتیی ناردنی پارەکە. هییچ توێژیینەوەیەک ناچێتە قۆناغی هەڵسەنگاندنەوە
هەتا پارەی تێچوونی باڵوکردنەوە نهدرێت، پارەی تێچوونی باڵوكردنهوه )٢٥٠( دوو سەد و پەنجا هەزار دیناره, بە پێی
رێنامییەکانی وەزارەتی دارایی هەرێمی کوردستان.
-١٠نابێت پارە بدرێت پێش ئەوەی بە فەرمیی داوابکرێت، چونکە رەنگە لە تاوتوێکردنی بەراییدا توێژیینەوەکە رەتبکرێتەوە،
ئەگەرنا ئەو پارەیە ناگەڕێرنێتەوە.
.١٠ لە کاتی پەسەندنەکردنی هەر توێژیینەوەیەکدا لە دوای بڕیاری پرۆسەی هەڵسەنگاندن، بڕی پارەی رادەستکراو
ناگەڕێرنێتەوە.
.١١ پێشکەشکردن بە یەكێک لەم دوو رێگەیە ئەبێت: یەکەم بە ئەلیکرتۆنیی, بە پێی ئەو هەنگاوانەی، کە پێویسنت بگیرێنەبەر
لە سایتە ئەلیکرتۆنییەکەی گۆڤاری کوردستانیی دا . دووەم: لەرێی ئیمەیڵی فەرمیی گۆڤارەکەوە: iq.edu.kissr@journals
سێیەم: هەڵسەنگاندنی توێژیینەوەکان:
هەلسەنگاندن بە سێ قۆناغ جێبەجێئەکرێت:
عەرەبیی و فارسییەکان و لە الی چەپ بۆ ئینگلییزییەکان. ناونیشان و شوێنی کار )بەش و کۆلێژ و زانکۆ( لەگەڵ ئیمەیڵ لە ژێر
ناوی توێژەردا بە فۆنتی قەبارە ) ١٢( ئەبێت.
-٤پەیڕەوکردنی سیستەمی هارڤارد دەكرێت بۆ نووسینی سەرچاوەکان و هەر سایتەیشنێک کە لە توێژیینەوەکەدا بەکارهاتبێت.
.٥توێژیینەوەکە ئەبێت بە پێی رێنووسی گۆڤاری کوردستانیی بێت کە لە سایتی گۆڤار دانراوە، یان دەتوانرێت داوابکرێت.
.٥ توێژیینەوەکە لە دوو تەرزدا پێشکەشئەکرێت: له یهكهم پێشکەشکردندا, فایلی توێژینهوهكه كه باربۆی )ئەپلۆد( ناو
سیستهم دهكرێت، پێویسته هییچ زانیارییەکی توێژەر یان توێژەرانی لەسەر نەبێت )ناوی توێژ ەرهكان و شوێنی كاركردن و
ئیمهیڵ(، چونکە بەو شێوەیە ئەنێررێن بۆ هەڵسەنگاندن ئەمەش بە مەبەستی رۆشنکاریی )شەفافیەت(ی هەڵسەنگاندنەکە.
تەرزی دووەمیان, توێژیینەوەکە بە هەموو پێکهاتەکانییەوە پێشکەشئەکرێت.
.٦لە میانەی "قۆناغی هەڵسەنگاندن" دا, سەرنج و تێبیینییەکانی هەڵسەنگێنەرەکان لە سایتی گۆڤار و لە خانەی توێژیینەوەکە
)کە تەنها توێژەر ئەتوانێت بە ناوی چوونەژوورەوە یان بەکارهێنەر )Username )و وشەی تێپەڕبوون )Password)ی تایبەت
بە خۆی بچێتە ئەو خانەیەوە( دائەنرێت. ئەمەش, بەمەبەستی ئاگادارکردنەوەی توێژەرە بۆ چاککردن و روونکردنەوە و گۆڕیین
بەپێی داواکاریی هەڵسەنگێنەرەکە و, دووبارە پێشکەشکردنەوەی چاککراوەکان بە مەبەستی پەسەندکردنی لە الیەن
هەڵسەنگێنەرەوە.
.٧ داواکاریی و بڕیاری هەڵسەنگێنەران، بڕیاری کۆتایی نیین بۆ پەسەندکردن، بەڵکو دەستەی گۆڤار یان سکرتێری نووسین بۆی
هەیە، کە داواکاریی تریان هەبێت لەسەر چۆنێتیی و ئاستی نووسینی توێژیینەوەکە، وەک پوختە و سەرچاوە و رێنووس و هەر
کەموکووڕییەکی تر کە بوونی هەبێت. لە بەجێهێنانی ئەم داواکارییانەدا، بۆردی گۆڤار پەسەندکردن ئەدات ە هەر توێژیینەوەیەک
بۆ باڵوکردنەوە.
.٨ لە دوای گەڕانەوەی لە هەڵسەنگاندن, بڕیاری کۆتایی بە پەسەند یان ناپەسەند لە الیەن دەستەی گۆڤارەوە, لە سایتی
گۆڤاری دەستە, لە خانەی تایبەتی توێژیینەوەکە دا ئەنرێت, کە تەنها توێژەر ئەتوانێت بیبینێت )ئەوپەڕی نهێنیی و
تایبەمتەندێتییە( دائەنرێت، یاخود توێژەری سەرەکیی ئاگادار ئەکرێت ەوە لە بڕیاری بۆردی گۆڤار لە رێی ئەو ئیمەیڵەوە کە
توێژیینەوەکەی پێ نێرراوە.
.٩ لە قۆناغی پێشکەشکردن )باربۆکردنی لە سایتی ئەلیکرتۆنیی گۆڤار(, پێویسته راستهوخۆ پارهی باڵوكردنهوه بنێررێت بۆ گۆڤار
بەو ئیمەیڵەی لە سایتی گۆڤاردا دانراوە, بۆ چۆنیەتیی ناردنی پارەکە. هییچ توێژیینەوەیەک ناچێتە قۆناغی هەڵسەنگاندنەوە
هەتا پارەی تێچوونی باڵوکردنەوە نهدرێت، پارەی تێچوونی باڵوكردنهوه )٢٥٠( دوو سەد و پەنجا هەزار دیناره, بە پێی
رێنامییەکانی وەزارەتی دارایی هەرێمی کوردستان.
-١٠نابێت پارە بدرێت پێش ئەوەی بە فەرمیی داوابکرێت، چونکە رەنگە لە تاوتوێکردنی بەراییدا توێژیینەوەکە رەتبکرێتەوە،
ئەگەرنا ئەو پارەیە ناگەڕێرنێتەوە.
.١٠ لە کاتی پەسەندنەکردنی هەر توێژیینەوەیەکدا لە دوای بڕیاری پرۆسەی هەڵسەنگاندن، بڕی پارەی رادەستکراو
ناگەڕێرنێتەوە.
.١١ پێشکەشکردن بە یەكێک لەم دوو رێگەیە ئەبێت: یەکەم بە ئەلیکرتۆنیی, بە پێی ئەو هەنگاوانەی، کە پێویسنت بگیرێنەبەر
لە سایتە ئەلیکرتۆنییەکەی گۆڤاری کوردستانیی دا . دووەم: لەرێی ئیمەیڵی فەرمیی گۆڤارەکەوە: iq.edu.kissr@journals
سێیەم: هەڵسەنگاندنی توێژیینەوەکان:
هەلسەنگاندن بە سێ قۆناغ جێبەجێئەکرێت:
قۆناغی یەکەم: هەڵسەنگاندنی بەرایی
توێژیینەوەکان, لە الیەن دەستەی بەڕێوەبردنی گۆڤارەکەوە هەڵسەنگاندنێکی بەراییان بۆ ئەکرێت؛
- هەڵسەنگاندنی زمانەوانیی توێژیینەوەکە ئەکرێـت و رەنگە بنێردرێت بۆ پسپۆڕ ی زمانەوانیی بۆ هەڵسەگاندن
- وردبوونەوە لە شێوە نووسینی پێڕەوکراوی گۆڤارەکە
- لە ناوەرۆکی گشتیی توێژیینەوەکەدا، کە پێ بەپێی رێنامییەکانی باڵوکردنەوە و سرتاتییجیی دەستەی کوردستانی بێت
- بۆ هەر کەموکووڕییەک, توێژیینەوەکە دەنێر درێتەوە بۆ توێژەر, بۆ چاککردن و رێکخستنەوە, یاخود رەت ئەکرێتەوە بە
شێوەیەکی کۆتایی
- سەرجەم توێژینەوەکان بە پرۆسەی وردبیینیی "فڕوفێڵی زانستیی Plagiarism )دەڕوات. بۆ ئەم مەبەستە,
بەڵێننامەیەک لە الیەن توێژەرەوە پڕ ئەکرێتەوە, بەرپرسیارێتیی ناوەرۆک و زانیارییەکانی ناو توێژیینەوەکە
هەڵئەگرێت.
قۆناغی دووەم: هەڵسەنگاندنی زانستیی
دوای پەسەندکردنی قۆناغی بەرایی, توێژیینەوەکان لە الیەن ئەکادیمییستی پسپۆڕیی ورد هەڵسەنگاندنیان بۆ ئەکرێن, کە بۆ
دوو هەڵسەنگێنەر ئەنێردرێن و لە باری رەتکردنەوەی لە الیەن یەکێک لەو دوو هەڵسەنگێنەرە, توێژیینەوەکە بۆ
هەڵسەنگێنەری سێیەم ئەنێردرێت. هەموو توێژیینەوەیەک بە پەسەندکردنی دوو هەڵسەنگێنەر پەسەندئەکرێن.
قۆناغی سێیەم: پرۆسەی بڕیاری هەڵسەنگاندن
هەلسەنگێنەرەکان, چەند بژاردەیەکیان لە بەردەمدایە؛
- پەسەندنەکردن و رەتکردنەوەی تەواوەتیی توێژیینەوەکە.
- پەسەندکردنی مەرجدار: بۆ پێداچوونەوە و چاککردن و روونکردنەوەی زیاتر، کە پێویستە جێبەجێبکرێن لە الیەن
توێژەرەوە و، جارێکی تر پێشکەشی هەڵسەنگێنەر ئەکرێتەوە بۆ وردبیینی و بڕیاری کۆتایی.
- پەسەندکردنی وەک خۆی, رەنگە هەندێ وردە سەرنجیشی لەگەڵدا بێت بۆ چاککردن و بە بێ پێشکەشکردنەوە. لەم
بارەدا, تەنها دەستەی گۆڤار ئاگاداری توێژەر ئەکات بۆ ئەو چاککردنەوانە.
هەر توێژیینەوەیەک ئەم رێنامییانەی تێدا جێبەجێ نەکرابێت، ئەوا ناچێتە پرۆسەی هەڵسەنگاندنەوە و رەت ئەکرێت ەوە.
توێژیینەوەکان, لە الیەن دەستەی بەڕێوەبردنی گۆڤارەکەوە هەڵسەنگاندنێکی بەراییان بۆ ئەکرێت؛
- هەڵسەنگاندنی زمانەوانیی توێژیینەوەکە ئەکرێـت و رەنگە بنێردرێت بۆ پسپۆڕ ی زمانەوانیی بۆ هەڵسەگاندن
- وردبوونەوە لە شێوە نووسینی پێڕەوکراوی گۆڤارەکە
- لە ناوەرۆکی گشتیی توێژیینەوەکەدا، کە پێ بەپێی رێنامییەکانی باڵوکردنەوە و سرتاتییجیی دەستەی کوردستانی بێت
- بۆ هەر کەموکووڕییەک, توێژیینەوەکە دەنێر درێتەوە بۆ توێژەر, بۆ چاککردن و رێکخستنەوە, یاخود رەت ئەکرێتەوە بە
شێوەیەکی کۆتایی
- سەرجەم توێژینەوەکان بە پرۆسەی وردبیینیی "فڕوفێڵی زانستیی Plagiarism )دەڕوات. بۆ ئەم مەبەستە,
بەڵێننامەیەک لە الیەن توێژەرەوە پڕ ئەکرێتەوە, بەرپرسیارێتیی ناوەرۆک و زانیارییەکانی ناو توێژیینەوەکە
هەڵئەگرێت.
قۆناغی دووەم: هەڵسەنگاندنی زانستیی
دوای پەسەندکردنی قۆناغی بەرایی, توێژیینەوەکان لە الیەن ئەکادیمییستی پسپۆڕیی ورد هەڵسەنگاندنیان بۆ ئەکرێن, کە بۆ
دوو هەڵسەنگێنەر ئەنێردرێن و لە باری رەتکردنەوەی لە الیەن یەکێک لەو دوو هەڵسەنگێنەرە, توێژیینەوەکە بۆ
هەڵسەنگێنەری سێیەم ئەنێردرێت. هەموو توێژیینەوەیەک بە پەسەندکردنی دوو هەڵسەنگێنەر پەسەندئەکرێن.
قۆناغی سێیەم: پرۆسەی بڕیاری هەڵسەنگاندن
هەلسەنگێنەرەکان, چەند بژاردەیەکیان لە بەردەمدایە؛
- پەسەندنەکردن و رەتکردنەوەی تەواوەتیی توێژیینەوەکە.
- پەسەندکردنی مەرجدار: بۆ پێداچوونەوە و چاککردن و روونکردنەوەی زیاتر، کە پێویستە جێبەجێبکرێن لە الیەن
توێژەرەوە و، جارێکی تر پێشکەشی هەڵسەنگێنەر ئەکرێتەوە بۆ وردبیینی و بڕیاری کۆتایی.
- پەسەندکردنی وەک خۆی, رەنگە هەندێ وردە سەرنجیشی لەگەڵدا بێت بۆ چاککردن و بە بێ پێشکەشکردنەوە. لەم
بارەدا, تەنها دەستەی گۆڤار ئاگاداری توێژەر ئەکات بۆ ئەو چاککردنەوانە.
هەر توێژیینەوەیەک ئەم رێنامییانەی تێدا جێبەجێ نەکرابێت، ئەوا ناچێتە پرۆسەی هەڵسەنگاندنەوە و رەت ئەکرێت ەوە.
فۆرمی راستاندنی توێژیینەوە
ئەم فۆرمە بە مەبەستی راستاندنی خاوەندارێتیی ئەم توێژیینەوەیەیە بۆ باڵوکردنەوە لە گۆڤاری کوردستانیی بۆ لێکۆڵیینەوەی
سرتاتییجیی ) JKSS )بە ناونیشانی:
..........................................................................................
من .................................................................. بە پلەی زانستیی ....................... ....
.١ دانەری یەکەم ) یان تەنها دانەر( ی ئەم توێژیینەوەیەم و وەک بەرپرسی یەکەمی توێژیینەوەکە، بەرپرسیارم بەرامبەر هەموو
زانیاریی و داتاکان، کە درووسنت و راستەقیینەن و لە رێی --------------------------------------------------------------------
بەدەستهێرناون.
.٢ بە ئاگایی خۆم هەریەک لەو ناوانەی لە خشتەکەدا هاتوون، بەشداری راستەقیینەن لە دانانی ئەم توێژیینەوەیە لە هەموو
الیەنەکانیدا، هەر لە کۆکردنەوەی زانیاریی و سەرچاوە و رشۆڤە و دەرئەنجامەکاندا.
.٣بەرپرسم لە تێچوونی باڵوکردنەوە و وەاڵمدانەوە و ئەرکەکانی تری پرۆسەی هەڵسەنگاندن بە ئیمەیڵ یان بە هەر شیوازێکی
تر کە داوابکرێت لە الیەن گۆڤارەکەوە.
بۆیە واژۆی ئەم راستاندنەم کرد.
ریزبەندیی ناو پلەی زانستیی دەستگای کارکردن جۆری بەشداریی
دانەری یەکەم
وردەکاریی ئیش لە
توێژیینەوەکە
-
-
-
دانەری بەشداری ١
وردەکاریی ئیش لە
توێژیینەوەکە
-
-
-
دانەری بەشداری ٢
وردەکاریی ئیش لە
توێژیینەوەکە
-
-
-
- ناوی بەرپرسی توێژیینەوە: ......................................................................
- واژۆ .....................................................................
- رێکەوت .....................................................................
ئەم فۆرمە بە مەبەستی راستاندنی خاوەندارێتیی ئەم توێژیینەوەیەیە بۆ باڵوکردنەوە لە گۆڤاری کوردستانیی بۆ لێکۆڵیینەوەی
سرتاتییجیی ) JKSS )بە ناونیشانی:
..........................................................................................
من .................................................................. بە پلەی زانستیی ....................... ....
.١ دانەری یەکەم ) یان تەنها دانەر( ی ئەم توێژیینەوەیەم و وەک بەرپرسی یەکەمی توێژیینەوەکە، بەرپرسیارم بەرامبەر هەموو
زانیاریی و داتاکان، کە درووسنت و راستەقیینەن و لە رێی --------------------------------------------------------------------
بەدەستهێرناون.
.٢ بە ئاگایی خۆم هەریەک لەو ناوانەی لە خشتەکەدا هاتوون، بەشداری راستەقیینەن لە دانانی ئەم توێژیینەوەیە لە هەموو
الیەنەکانیدا، هەر لە کۆکردنەوەی زانیاریی و سەرچاوە و رشۆڤە و دەرئەنجامەکاندا.
.٣بەرپرسم لە تێچوونی باڵوکردنەوە و وەاڵمدانەوە و ئەرکەکانی تری پرۆسەی هەڵسەنگاندن بە ئیمەیڵ یان بە هەر شیوازێکی
تر کە داوابکرێت لە الیەن گۆڤارەکەوە.
بۆیە واژۆی ئەم راستاندنەم کرد.
ریزبەندیی ناو پلەی زانستیی دەستگای کارکردن جۆری بەشداریی
دانەری یەکەم
وردەکاریی ئیش لە
توێژیینەوەکە
-
-
-
دانەری بەشداری ١
وردەکاریی ئیش لە
توێژیینەوەکە
-
-
-
دانەری بەشداری ٢
وردەکاریی ئیش لە
توێژیینەوەکە
-
-
-
- ناوی بەرپرسی توێژیینەوە: ......................................................................
- واژۆ .....................................................................
- رێکەوت .....................................................................